HAKARET SUÇU VE CEZASI NEDİR?
(TCK m.125-131)
HAKARET SUÇU NEDİR?
Hakaret suçu, Türk Ceza Kanunumuzda "Şerefe Karşı Suçlar" başlığı altında düzenlenmiş bulunmaktadır.
Kanun koyucu tarafından Hakaret suçu, TCK m.125/1'de düzenlendiği hali ile;
“Bir kimseye onur, şeref ve saygınlığını rencide edebilecek nitelikte somut bir fiil veya olgu isnat eden veya sövmek suretiyle bir kimsenin onur, şeref ve saygınlığına saldıran kişi, üç aydan iki yıla kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır. Mağdurun gıyabında hakaretin cezalandırılabilmesi için fiilin en az üç kişiyle ihtilat ederek işlenmesi gerekir.”
Hakaret Suçu Şikayete Tabi midir?
Hakaret suçu, şikayete tabi bir suçtur. Cezalandırılabilmesi için hakaretin öğrenilmesinden itibaren 6 ay içerisinde şikayet gerçekleştirilmelidir. Aksi halde re'sen bir cezalandırma mümkün olmayacaktır.
Hakaret Suçunu Kimler İşleyebilir?
Hakaret suçu özgü bir suç değildir. Herkes tarafından işlenebileceği için faili herkes olabilir.
Hakaret Suçu Ne Şekilde İşlenebilir?
Kanun koyucu, hakaret suçunun oluşmasına neden olacak isnat veya sövme eylemini sınırlı bir şekilde belirtmemiştir. Bu yüzden suça sebebiyet verecek fiilin şeklinden ziyade niteliği önem teşkil etmektedir.
İsnat ve sövme eylemi genellikle yüz yüze hakaret, ileti gönderme, kişinin gıyabında hakaret etme veya kişinin hatırasına hakaret şeklinde gerçekleşmektedir.
İsnat Veya Sövme Eylemi Suçun Oluşması İçin Yeterli midir?
İsnat etme veya sövme eylemi neticesinde karşı tarafın şeref, onur ve saygınlığı zedelenmelidir. Bu şartın oluşmaması halinde eylem suç teşkil etmeyecektir.
Hakaret fiilinin hukuka uygun olduğu ispat edildiği takdirde hukuka aykırılık unsuru ortadan kalkacağı için failin sorumluluğu söz konusu olmayacaktır.
Hangi Hallerde Hakaret Fiili Hukuka Uygun Hale Gelir?
A) İsnad Edilen Durumun İspatı
B) İddia ve Savunma Dokunulmazlığı
C) Düşünceyi Açıklama ve Eleştiri Hakkı
D) Basının Haber Verme Hakkı
E) Dilekçe İhbar ve Şikayet Hakkının Kullanılması
Hakaret Suçuna Teşebbüs Mümkün müdür?
Kural olarak hakaret suçuna teşebbüs mümkün değildir. Mağdur tarafından isnat veya sövme eyleminin algılandığı anda icra hareketi tamamlanmış ve suç oluşmuştur.
Ancak ihtilatın gerektiği ve ileti göndermek suretiyle işlenen hallerde icra hareketleri bölünebildiği için teşebbüs mümkün olacaktır.
Teşebbüs hususunda önemli olan icra hareketlerinin failin engellemesi doğrultusunda mı yoksa irade dışı olarak mı tamamlanamadığıdır. Fail iradesi neticesinde bunu engellerse cezalandırılması mümkün değildir.
Hakaret Suçuna İştirak Edilmesi Mümkün müdür?
Hakaret fiilini gerçekleştiren kişi fail olarak sorumludur. Suçtan sorumlu tutulabilecek kişinin fiili icra etmesi gerektiği için iştirak ancak müşterek faillik şeklinde gerçekleşebilir. Hakaret eylemini birden fazla kişi gerçekleştirdiği takdirde faillerin tümü müşterek fail olarak sorumlu tutulur.
Hakaret Suçunun Sorumluluğu Ne Şekildedir?
Failin, aynı kişiye birden fazla kez hakaret suçunu işlemesi halinde ayrı ayrı cezalandırılmaz, zincirleme suç hükümleri uygulanır. Bir kişiye yönelik ardı ardına sıralanan hakaretler de hakaret sayısı kadar değil, tek bir suç oluşturmaktadır.
Kurul halinde çalışan kamu görevlilerine görevlerinden kaynaklı hakaret edilmesi durumunda da zincirleme suç hükümleri uygulanacaktır.
2. HAKARET SUÇUNUN CEZALANDIRILMASI
Hakaret Suçunun Temel Halinin Cezası Nedir?
Türk Ceza Kanunu, suçun temel halinin üç aydan iki yıla kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılacağını belirtmiştir.
Hakaret Suçunun Nitelikli Halleri ve Cezaları Nelerdir?
TCK m.125/3'de ise hakaret suçunun cezayı arttıran nitelikli halleri sayılmıştır.
"Hakaret suçunun;
a) Kamu görevlisine karşı görevinden dolayı,
b) Dini, siyasi, sosyal, felsefi inanç, düşünce ve kanaatlerini açıklamasından, değiştirmesinden, yaymaya
çalışmasından, mensup olduğu dinin emir ve yasaklarına uygun davranmasından dolayı,
c) Kişinin mensup bulunduğu dine göre kutsal sayılan değerlerden bahisle,
İşlenmesi halinde, cezanın alt sınırı bir yıldan az olamaz.
Hakaretin alenen işlenmesi halinde ceza altıda biri oranında artırılır.
Kurul hâlinde çalışan kamu görevlilerine görevlerinden dolayı hakaret
edilmesi hâlinde suç, kurulu oluşturan üyelere karşı işlenmiş sayılır. Ancak, bu durumda zincirleme suça ilişkin madde hükümleri uygulanır."
Hakaret Suçunun İşlenmesi Durumunda Hangi Hallerde İndirim Yapılır?
(1) Hakaret suçunun haksız bir fiile tepki olarak işlenmesi halinde, verilecek ceza üçte birine kadar
indirilebileceği gibi, ceza vermekten de vazgeçilebilir.
(2) Bu suçun, kasten yaralama suçuna tepki olarak işlenmesi halinde, kişiye ceza verilmez.
(3) Hakaret suçunun karşılıklı olarak işlenmesi halinde, olayın mahiyetine göre, taraflardan her ikisi veya biri hakkında verilecek ceza üçte birine kadar indirilebileceği gibi, ceza vermekten de vazgeçilebilir.
Hakaret Suçundan Alınan Hapis Cezası, Para Cezasına Dönüştürülebilir mi?
Kanun hükmü seçimlik olarak hapis cezası veya adli para cezasına karar verileceğini belirtmiştir. Yargılama neticesinde 1 yıl veya daha az süreli hapis cezası verilmesi halinde TCK m.50 hükmünce bu ceza adli para cezasına veya diğer güvenlik tedbirlerine çevrilebilir.
Sosyal medyadan hakaret, hakaret suçu cezası nedir?, hakaret davası, hakaret davası açmak istiyorum