Mirasçılardan Mal Kaçırma Amacıyla Muvazaalı Satış

Yargıtay Hukuk Genel Kurulu Kararı

E. 2013/1-1634,

K. 2015/1531

10.06.2015,

Muris muvazaası nedeniyle tapu iptali ve tescil

Bu karar, “dede–torun” üzerinden yapılan satış görünümlü devirlerde muris muvazaası ölçütlerini netleştiren önemli içtihatlardan biridir.

Kararın Özeti

Miras bırakan, taşınmazını tapuda torununa satış göstererek devretmiştir.
Dosyada;

• Miras bırakanın ekonomik durumunun iyi olduğu, taşınmaz satma ihtiyacının bulunmadığı,

• Taşınmazın temlik tarihindeki gerçek değeri ile resmi satış bedeli arasında fahiş fark bulunduğu,

• Alıcı torunun temlik tarihinde 16 yaşında olduğu ve kendi başına böyle bir alımı gerçekleştirecek ekonomik güce sahip olmadığı,

• “Mirasımı sağlığımda paylaştırdım” savunmasının, ancak mirasçılar arasında ileri sürülebileceği; torunun mirasçı olmadığı,

tespit edilmiştir.

Hukuk Genel Kurulu, bu göstergeleri birlikte değerlendirerek:

Miras bırakanın yaptığı temlikin, mirasçılardan mal kaçırma amacıyla muvazaalı olduğuna ve davanın kabul edilmesi gerektiğine

karar vermiş; yerel mahkemenin davayı reddeden direnme kararı bozulmuştur.

Karardan Çıkan Temel İlkeler

Bu içtihat, muris muvazaası davalarında aşağıdaki ölçütlerin önemini vurgular:

1. Miras bırakanın ekonomik durumu:
   Satış ihtiyacı yokken yapılan devirler, mal kaçırma şüphesini artırır.

2. Gerçek değer – satış bedeli farkı:
   Taşınmazın rayiç değeri ile tapuda gösterilen bedel arasındaki fahiş fark, muvazaa lehine güçlü bir emaredir.

3. Alıcının alım gücü:
   Reşit olmayan veya ekonomik gücü olmayan alıcıya yapılan yüksek değerli devirler, “satış” savunmasını zayıflatır.

4. Paylaştırma savunmasının sınırı:
   “Sağlığında paylaştırma” savunması, yalnızca mirasçılar arasında yapılmış devirlerde dikkate alınabilir. Torun gibi mirasçı olmayan kişilere yapılan temliklerde bu savunmaya itibar edilmez.

5. Amaç odaklı değerlendirme:
   Yargıtay, tek tek delillerden ziyade, tüm olguları birlikte değerlendirerek miras bırakanın gerçek iradesini tespit eder; amaç mirasçıdan mal kaçırmak ise resmi satış sözleşmesi hukuken korunmaz.

Pratik Sonuç

Bu karar, “babam/dedem evi torununa veya kardeşime satış göstererek devretti” senaryolarında:

• Satış bedeli–rayiç değer farkı,

• Alıcının yaşı ve mali gücü,

• Miras bırakanın ekonomik durumu,

• Paylaştırma savunmasının kime karşı ileri sürüldüğü

gibi hususların dava stratejisinde belirleyici olduğunu göstermektedir.

İlgili Ayrıntılı İnceleme:
Konuyla ilgili detaylı açıklamalar için “Mirastan Mal Kaçırma – Muris Muvazaası Nedeniyle Tapu İptal” başlıklı makalemizi inceleyebilirsiniz.